UAE
ԱՄԷ-ն և պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությունը
Պաղեստինցիների և իսրայելցիների միջև տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին ԶԼՄ-ների հաղորդումները ցույց են տալիս, որ բախումներ և լարվածություն երկու կողմերի միջև սովորաբար տեղի են ունենում Ռամադան ամսվա ընթացքում: Այս հակամարտությունում խրոնիկ բռնությունը զարմանալի չէ։ Այնուամենայնիվ, զարմանալին այն է, որ երկու կողմերի գործողություններն ու արձագանքները միշտ կրկնվում են՝ չփորձելով խուսափել այս ամենամյա կրկնվող ճգնաժամից»,- գրում է Սալեմ ԱլՔեթբին, ԱՄԷ քաղաքական վերլուծաբան և Դաշնային Ազգային խորհրդի նախկին թեկնածուն։
Այն, որ Ռամադանը, Զատիկը և Պասեքը գրեթե երեք տասնամյակների ընթացքում առաջին անգամ ընկնում են նույն ժամին, նախապես հայտնի էր: Սրբավայրերի շուրջ լարվածությունը, որպես այդպիսին, շատ հավանական էր սպասելի:
Նրանք պահանջում էին նախազգուշական և կանխարգելիչ միջոցներ, որոնք կվերացնեին կամ գոնե կմեղմացնեին մի իրադարձության հնարավորությունը, որը կվերաճեր մեծ ճգնաժամի, որը կմիանա տարածաշրջանում և ամբողջ աշխարհում աղետալի ճգնաժամերի ցանկին: Խոսքս կանխարգելիչ միջոցառումների ու քաղաքականության մասին է, որոնք ամենևին էլ անվտանգությանը միտված չեն։
Ես, իհարկե, նկատի չունեմ իսրայելական անվտանգության ասպեկտով սահմանափակված նախաձեռնողական վերաբերմունքը: Բայց ես նկատի ունեմ, որ ցանկացած «սադրիչ» վարքագիծ ցանկացած կողմից, որքան էլ պարզ լինի, պետք է կանխվի, քանի որ այն ի վերջո դառնում է արյունահեղություն և փոխադարձ բռնության ցիկլը ուժեղացնող բռնկում:
Այս կրկնվող սցենարում կարելի է զարմանալ, թե ինչպես ամեն ինչ կշարունակվի նույն տեմպերով, ինչը կհանգեցնի նույն աղետալի արդյունքներին թշնամական վիճակը փոխելու և իրական տարածաշրջանային խաղաղության հասնելու բոլոր ջանքերի համար: Ակնհայտ է, որ մինչ այժմ դասեր չեն քաղվել կրկնվող սցենարից՝ նույն վայրերում և նույն ժամերին հաջորդ ճգնաժամից խուսափելու համար։
Մենք բոլորս համաձայն ենք բոլորի համար անվտանգության և կրոնական ազատության ապահովման նպատակի շուրջ: Կարծում եմ, որ դրան կարելի է հասնել միայն այն դեպքում, եթե մենք մոտենանք Երուսաղեմի իրավիճակին քաղաքականությամբ, գաղափարներով, այլընտրանքներով և լուծումներով, որոնք տարբերվում են կրկնվող ճգնաժամերի պատճառներից:
Կարծում եմ, որ շատ նուրբ է ապահովել, որ սրբավայրերում իրավիճակը չխաթարվի գոնե տարածաշրջանային և միջազգային պայմանների ներկա փուլում։
Հարկավոր էր խուսափել ներկայիս սրացումից, որպեսզի չկրկնվի ամենամյա խրոնիկ ողբերգական տեսարանը՝ քաղաքական և ռազմավարական բոլոր կորուստներով ու հետևանքներով, որոնք գոնե նորից հետ մղեցին արաբների և Իսրայելի հարաբերությունները համաժողովրդական մակարդակով։
Այս ֆոնին դժվար է հերքել, թե որքան դժվար է որևէ արաբական երկրի համար, հատկապես նրանց, ովքեր պատմականորեն հայտնի են պաղեստինյան ժողովրդին սատարելու համար, հետևել պաղեստինցիների և իսրայելցիների արյունալի իրադարձություններին առանց քաղաքական արձագանքի: Խնդիրը միայն այս երկրների հետեւողական պատմական ու ռազմավարական դիրքորոշումները չեն, որոնք հայտնի են բոլորին։
Խոսքը նաև նման ժամանակներում լռության ծանրության մասին է, որը ոսկի հնարավորություն է ընձեռում չարախոսներին և ժամանակապահներին՝ պատրաստի մեղադրանքների երկար ցուցակ ներկայացնելու այս պետությունների ղեկավարներին և ժողովուրդներին: Այս ճգնաժամի պայմաններում Երուսաղեմի իրադարձությունների վերաբերյալ ԱՄԷ-ի դիրքորոշումը ուշադրության կենտրոնում է։
Չնայած ԱՄԷ դիվանագիտությունը շարժվում է կոնկրետ ու հստակ պարամետրերով, ոմանք փորձում են ձուկ որսալ անհանգիստ ջրերում՝ շահարկելով ճգնաժամը և նույնիսկ օգտագործելով այն այլ նպատակներով։ ԱՄԷ-ն դա քաջ գիտակցում է և գործում է իր կանոններով, սկզբունքներով ու արժեքներով՝ լինի դա Պաղեստինի, թե տարածաշրջանային և միջազգային այլ հարցերի շուրջ։
Օբյեկտիվորեն ոչ մի դիտորդ չի կարող հարգանք ու հարգանք չտալ ԱՄԷ-ին Երուսաղեմի իրադարձություններին արձագանքելու համար։ ԱՄԷ-ն գործել է դիվանագիտորեն ընդունված միջոցներով ու մեխանիզմներով։ Կոնկրետ այս ճգնաժամը տարբերվում է նախորդներից նրանով, որ ԱՄԷ-ում կա Իսրայելի դեսպան, ով կարող է իր տեսակետն ու դիրքորոշումն արտահայտել իրեն հասանելի դիվանագիտական ուղիներով։
Խոսքը վերաբերում է միայն ԱՄԷ-ի ջանքերին՝ պաշտպանելու պաղեստինցի ժողովրդի իրավունքները իսրայելական կողմի հետ պաշտոնական հարաբերություններում՝ չազդելով ԱՄԷ-Իսրայել հարաբերությունների դրական արդյունքների վրա։ Տրամաբանական է, որ իսրայելական կողմը չպետք է զարմանա Երուսաղեմում տեղի ունեցողի դեմ ԱՄԷ-ի բողոքից։ ԱՄԷ-ի սկզբունքները նոր չեն.
Դա դրանք արտահայտում է դիվանագիտորեն և հեռու լրատվամիջոցների աղմուկից: Իսրայելի հետ Աբրահամի համաձայնագրի ստորագրումից ի վեր, ԱՄԷ-ն որոշել է նայել ավանդական այլընտրանքներից այն կողմ և իրատեսորեն վերաբերվել առկա աշխարհաքաղաքական և աշխարհառազմավարական իրողություններին: Այլևս իմաստ չունի լռել այն մասին, թե ինչ է կատարվում պաղեստինցիների և իսրայելցիների միջև։
Ոչ միայն այն պատճառով, որ ամբողջ Պաղեստինի հարցը ԱՄԷ-ի արտաքին քաղաքականության կենտրոնական խնդիրն է: Բայց նաև այն պատճառով, որ փոխադարձ բռնության այս կրկնվող մակարդակը սպառնում է ԱՄԷ-ի ջանքերին՝ կառուցելու ոչ բռնի, հանդուրժող և գոյակցող Մերձավոր Արևելք բոլոր հասարակությունների և կրոնների միջև:
Այն վնասում է Իսրայելին ոչ միայն «իմիջի» մակարդակով, այլև ապագայի և պաղեստինյան ժողովրդի և արաբական մնացած հասարակությունների հետ իրական խաղաղություն կառուցելու ապագայի և ենթադրյալ ցանկության մակարդակով: Այսպիսով, ԱՄԷ-ի աջակցությունը գործին և պաղեստինյան ժողովրդին նորություն չէ:
Նորությունն այն է, որ ԱՄԷ-ի և նրա ժողովրդի ձայնը իսրայելական պետությանն ու ժողովրդին է հասցվում նրա պաշտոնական ներկայացուցիչների միջոցով։ Սա ինքնին կարևոր հավելում է գործի շահերից ելնելով, այլ ոչ թե հակառակը, հակառակ այն, ինչ պնդում են ոմանք, որ ԱՄԷ-ն հրաժարվում է իր սկզբունքներից, կեղծ է և դաշնակցում է Իսրայելի հետ՝ խեղաթյուրելով ճշմարտությունը:
ԱՄԷ-ն սերտ հարաբերություններ է պահպանում Իսրայելի հետ, բայց ոչ պաղեստինցիների շահերից օգտվելու համար և անտեսում է նրանց պաշտպանությունը: Այս հակասությունը նախկինում էլ եղել է խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման համատեքստում։ Զարմանալի չէ, որ այն այժմ նորից ջրի երես է դուրս գալիս։
Մենք չենք հոգնի պարզաբանել, թե ինչ են փորձում ոմանք կոծկել և մատնանշել իրերի ու վերաբերմունքի իրողությունները։
Կիսվեք այս հոդվածով.
-
Ընդհանուր արտաքին եւ անվտանգության քաղաքականության5 օր առաջ
ԵՄ արտաքին քաղաքականության պատասխանատուն ընդհանուր գործ է անում Մեծ Բրիտանիայի հետ համաշխարհային առճակատման պայմաններում
-
iran3 օր առաջ
Ինչո՞ւ դեռևս չի արձագանքվում Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը որպես ահաբեկչական կազմակերպություն դասելու ԵՄ խորհրդարանի կոչին:
-
Brexit3 օր առաջ
Նոր կամուրջ երիտասարդ եվրոպացիների համար Լա Մանշի երկու կողմերում
-
Կիրգիզստան4 օր առաջ
Ռուսական զանգվածային միգրացիայի ազդեցությունը Ղրղզստանում էթնիկ լարվածության վրա