Միացեք մեզ

Հակամարտությունները

Եվրամիության դերը պետության ստեղծման գործում

ԿԻՍՎԵԼ

Հրատարակված է

on

Մենք օգտագործում ենք ձեր գրանցումը `բովանդակություն տրամադրելու համար, որին դուք համաձայնվել եք և ձեր մասին մեր պատկերացումն ավելի լավացնելու համար: Դուք ցանկացած պահի կարող եք ապաբաժանորդագրվել:

EulekspՉնայած ոչ միշտ լինելով ողջունելի հյուր՝ ԵՄ-ն մեծ դեր է ունեցել Կոսովոյի ստեղծման գործում: Նույնիսկ 2008 թվականին Կոսովոյի անկախության հռչակումից առաջ Եվրամիությունը սկսել էր էական ազդեցություն ունենալ տարածաշրջանում: Մենք նայում ենք, թե ինչպես է եվրոպական համայնքը փորձել նպաստել երիտասարդ և հակասական պետության զարգացմանը:

Անկախության հռչակումից առաջ

Մինչ 2008-ին Կոսովոյի անկախության հռչակումը Սերբիայից, ԵՄ-ն արդեն ուներ տարածաշրջանին օգնություն հասցնելու բազմաթիվ ուղիներ: ԵՄ ֆինանսական արխիվի հետազոտությունները ցույց են տալիս 1999 թվականին քաղաքացիական պատերազմից հետո ստեղծված երկու նշանավոր ծրագրերի առկայությունը: Արևմտյան Բալկանները 2000-2007 թվականներին, որոնց շահառուներից մեկն էր Կոսովոն: Այս ֆինանսական օգնությունը նախագծվել է Կայունացման և ասոցացման գործընթացի հիման վրա, որը հանգեցրել է առնվազն 4 միլիարդ եվրոյի փոխանցումների ութ տարվա ընթացքում Բալկանների տարբեր երկրներ:

Երկրորդ ծրագիրը կոչվել է Ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների եվրոպական գործիք (EIDHR), որը ԵՄ մարմին է, որը պատասխանատու է մարդու իրավունքների խթանման համար: Այս ծրագրի շրջանակներում հնարավորություն կար հատուկ երկրի վրա հիմնված աջակցության: Այնուամենայնիվ, Կոսովոյի բարդ կարգավիճակի պատճառով այն մինչև 2007 թվականն իրավասու չէր ստանալու նման ֆինանսական աջակցություն: Ընդհանուր առմամբ, ավելի քան ութ տարվա ընթացքում Եվրահանձնաժողովը դարձավ Կոսովոյում ամենամեծ ներդրումը, որը հատկացվեց 2 միլիարդ եվրո տարածաշրջանին, որը կկազմի 165 եվրո մեկ անձի համար ամեն տարի: 2008թ.-ին երկու ծրագրերն էլ ստանձնեցին Եվրոպական հանձնաժողովի կապի գրասենյակը հենց Կոսովոյում, ինչը ազդարարեց ԵՄ-ի կողմից ավելի «ձեռքի» մոտեցման սկիզբը:

Շատ փորձագետներ կարծում են, որ Եվրամիության կողմից մինչև 2008 թվականը կատարած ընդհանուր ներդրումն ի վերջո բավականին սահմանափակ է: Դա կարելի է բացատրել նրանով, որ ԵՄ-ն այն ժամանակ տարածաշրջանում հիմնական միջազգային ներկայությունը չէր, ՄԱԿ-ը։ Եվրամիության դերը զուտ ֆինանսական էր, և, հետևաբար, բավականին աննշան եղավ: Փոփոխություններն անհրաժեշտ էին, և Անկախության հռչակագրից, Ահթիսաարիի առաջարկից և ՄԱԿ-ի ձախողման ընդունումից հետո ամեն ինչ փոխվեց։

Հռչակագրից հետո

Այն բանից հետո, երբ Կոսովոն իրեն անկախ հռչակեց, Եվրամիությունը սկսեց ստանձնել նախկինում ՄԱԿ-ի իրավասությունները: Կոսովոյում Եվրամիության օրենքի գերակայության առաքելությունը (EULEX) և Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչը (EUSR) ստեղծվել են հատուկ օգնելու Կոսովոյին լիարժեք գործող անկախ պետություն դառնալու իր ձգտումներում:

հայտարարություն

Այս ինստիտուտները ստեղծվեցին՝ չնայած ԵՄ-ի ներսում հռչակագրի օրինականության վերաբերյալ ներքին տարաձայնություններին: Մինչ օրս Իսպանիան և Հունաստանը հրաժարվում էին ճանաչել Կոսովոն որպես անկախ պետություն։

EULEX կազմակերպությունը, որը համարվում է Կոսովոյում եվրոպական հիմնական ներկայությունը, պատասխանատու է տեղական իշխանություններին օգնություն տրամադրելու համար: Սա նշանակում է, որ այն օգնում է պետությանը ստեղծել գործող ոստիկանական ուժ և հաստատել գործող օրենքի գերակայություն: ԵՄՍՀ-ն ավելի շատ կենտրոնացած է Կոսովոյի ներսում այնպիսի միջավայր ստեղծելու վրա, որտեղ հնարավոր է դառնում ԵՄ-ի ներսում հնարավոր ինտեգրումը: Կապի գրասենյակի հետ միասին ԵՄՄՀ-ն խորհուրդ է տալիս Պրիշտինայի կառավարությանը, թե ինչպես հասնել ԵՄ անդամակցությանը:

ԵՄ-ի կողմից ղեկավարվող նախագծերի ստանձնումը ակնհայտորեն փոխեց Միության կողմից կատարված ներդրումների կենտրոնացումը: Այն այլևս պարզապես ֆինանսական ներդրող չէր, այլ սկսեց ներքին ուժով պարտադրել Կոսովո պետությունը: Ինչպե՞ս դա արեց Եվրամիությունը: Դե, ԵՄ-ի ռազմավարական փաստաթղթերը մեզ ցույց են տալիս, որ կայուն ֆինանսական աջակցության հետ մեկտեղ, այն փորձել է ազատականացնել շուկան՝ կենտրոնանալով զբաղվածության, կրթության և վերապատրաստման վրա:

Այնուամենայնիվ, ֆինանսական օգնությունը դեռևս առաջնահերթություն է մնում Եվրոպական համայնքի համար։ Նախնական անդամակցության ծրագրի (IPA) գործիքի միջոցով ԵՄ-ն 635-2007 թվականներին տրամադրել է 2013 միլիոն եվրո՝ ի լրումն EIDHR-ի և CARDS-ի կողմից ֆինանսավորվող օգնության: Այս ֆինանսավորումը կշարունակվի առնվազն մինչև 2020 թվականը, համաձայն «2014-2020 թվականներին Կոսովոյի համար Եվրոպական հանձնաժողովի ռազմավարական փաստաթղթի»:

Չնայած իր ստեղծման ընթացքում մի քանի դժվարություններին, շատերը կարծում են, որ ԵՄ առաքելությունը բավականին հաջող է եղել և կատարել է իր խոստումները: Այն ապացուցել է, որ ավելի ակտիվ է, քան ՄԱԿ-ի իր նախորդները, և հատկապես ապացուցել է, որ հաջողակ է, երբ խոսքը վերաբերում է անվտանգությանը:

Հակասությո՞ւն:

Այնուամենայնիվ, ԵՄ-ի գլխավորած ծրագիրը զերծ չէ իր հակասություններից: Հանրությանը հայտնի է, որ ԵՄ-ի ներգրավվածության հիմքում ընկած պատճառաբանությունը պարզ է. նրանք ցանկանում են, որ երկարաժամկետ հեռանկարում Կոսովոն դառնա բավական ուժեղ պետություն, որպեսզի կարողանա միանալ Միությանը: Կոսովոն, կարծես, ապագա պոտենցիալ անդամ երկրներից է, որին շարում է ԵՄ-ն: Դրա համար նախ անհրաժեշտ է համապատասխանել Կոպենհագենի չափանիշներին։ Սրանք կոնկրետ նախապայմաններ են, որոնք ապագա պոտենցիալ անդամ պետությունը պետք է կատարի Եվրամիությանն անդամակցելուց առաջ: Ոմանք նույնիսկ պնդում են, որ Կոսովոյի նկատմամբ այս հետաքրքրությունը պարզապես նպատակին հասնելու միջոց է, այն է՝ Բալկաններում մեծ նշանակություն ունի:

Չնայած այն հանգամանքին, որ ԵՄ-ն չի կարող ստիպել Կոսովոյին որևէ բան անել, նրա ազդեցությունը շարունակում է աճել։ Կոսովոյի պաշտոնյաների ակնհայտ պատրաստակամության շնորհիվ հետևել ԵՄ-ին իրենց առաքելության մեջ՝ ապահովելու միությանն ապագա միանալը, Եվրոպական համայնքը դարձել է հզոր դերակատար տարածաշրջանում:

Այդուհանդերձ, դեպի Միություն նման ճանապարհը շարունակում է երկար ու դժվարին մնալ՝ ճանապարհին բազմաթիվ ճանապարհային արգելափակոցներով: Կոսովոյում դեռևս բացակայում են այն հիմնական չափանիշները, որոնք պահանջում են ուժեղ, ֆունկցիոնալ պետությունը: Այս պահին Կոսովոյի կառավարության և ԵՄ-ի ուշադրության կենտրոնում է Մարդու իրավունքների բարելավումը, կոռուպցիայի և կազմակերպված հանցավորության վերացումը, ինչպես նաև տարածաշրջանում օրենքի գերակայության բարելավումը: Ուստի, ուզեն թե չուզեն, Կոսովոյի բնակչությունը տեսանելի ապագայում կախված է մնալու Եվրամիությունից և նրա զգալի ֆինանսներից։

Կիսվեք այս հոդվածով.

EU Reporter-ը հրապարակում է հոդվածներ տարբեր արտաքին աղբյուրներից, որոնք արտահայտում են տեսակետների լայն շրջանակ: Այս հոդվածներում ընդունված դիրքորոշումները պարտադիր չէ, որ լինեն EU Reporter-ի դիրքորոշումները:

trending